Zaria Forman: “Tôi vẽ để khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ và sự mong manh của băng cực”

Hành trình cùng NASA: Khi nghệ thuật song hành cùng khoa học

Năm 2016 và 2017, chị đã đồng hành cùng các nhà khoa học NASA trong nhiều chuyến bay khảo sát. Chị có quan sát thấy tác động của biến đổi khí hậu trong những chuyến đi này không?

Zaria Forman: Trung bình mỗi chuyến bay kéo dài 12 tiếng, chúng tôi bay ở độ cao chỉ khoảng 450 mét so với các dòng sông băng, băng biển và dãy núi. Với hầu hết mọi người, băng cực chỉ là những mảng trắng khổng lồ trên bản đồ. (Và thực sự, đôi khi nhìn từ trên không trung, chúng trông giống như vậy!) Nhưng các nhà khoa học của IceBridge hiểu rằng bên dưới bề mặt ấy, có những thay đổi nhanh chóng đang diễn ra, đó là sự tương tác phức tạp giữa các con sông nước ngọt, thung lũng đá ngầm và dòng nước biển ấm đang xói mòn sông băng từ bên dưới.

Tốc độ băng tan ở Nam Cực đã tăng gấp ba lần trong thập kỷ qua. Những nhiệm vụ IceBridge đang thu thập dữ liệu quan trọng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cơ chế mất băng này.

Một số bức vẽ trong loạt tranh của tôi được lấy cảm hứng từ những bức ảnh chụp qua cửa sổ phòng thí nghiệm bay của NASA, trong khi những bức khác được tạo ra dựa trên hình ảnh từ các camera gắn dưới bụng máy bay, hướng thẳng xuống bề mặt băng.

Nhờ tiếp cận gần gũi với các nhà khoa học NASA, tôi có thể đặt vô số câu hỏi về những gì chúng tôi đang chứng kiến và cách họ đo lường chúng. Trải nghiệm này không chỉ làm sâu sắc thêm sự quan sát của tôi về băng, mà còn khiến kỹ thuật vẽ của tôi trở nên tinh tế và chính xác hơn.

Những câu chuyện ẩn trong băng giá

Chị nhìn thấy điều gì mà có lẽ các nhà khoa học không thấy?

Zaria Forman: Những bức tranh của tôi mang lại góc nhìn đôi khi có phần choáng ngợp về sự rộng lớn của các vùng băng cực. Dù đã bay hơn 64.000 km trong suốt 95 giờ trên không, tôi vẫn khó lòng nắm bắt hết sự bao la của những dải băng này, cũng như tốc độ mà chúng đang biến mất.

Biến đổi khí hậu có thể là một khái niệm trừu tượng khó hình dung. Đây là một trong những thách thức lớn nhất của thời đại chúng ta, nhưng cũng là một câu chuyện khó kể nhất. Những bức vẽ của tôi không chỉ là một chân dung về sự mất mát ngày càng gia tăng, mà còn là một lời kêu gọi hành động khẩn cấp.

Khi nghệ thuật chạm đến cảm xúc

Chị muốn truyền tải điều gì thông qua những tác phẩm của mình?

Zaria Forman: Tôi dựa vào các chuyên gia để đưa ra những lập luận khoa học dựa trên dữ liệu nhằm bảo vệ hệ sinh thái. Nhưng thông qua nghệ thuật, tôi cố gắng kêu gọi con người hành động trên một cấp độ cảm xúc sâu sắc hơn.

Nghệ thuật có sức mạnh đặc biệt để chạm đến cảm xúc, điều mà dữ liệu khoa học không thể làm được. Đây cũng chính là lý do NASA mời tôi tham gia các chuyến bay của họ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng con người đưa ra quyết định và hành động chủ yếu dựa trên cảm xúc.

Hai thập kỷ vẽ băng cực: Vì sao tôi bị cuốn hút?

Chị đã vẽ phong cảnh băng giá gần 20 năm. Điều gì ở những vùng đất này hấp dẫn chị từ góc nhìn nghệ thuật?

Zaria Forman: Tôi lớn lên trong những chuyến đi xa, gắn bó với thiên nhiên, và điều đó đã nuôi dưỡng tình yêu của tôi với phong cảnh. Mẹ tôi, Rena Bass Forman, là một nhiếp ảnh gia chuyên chụp phong cảnh nghệ thuật. Gia đình tôi có cơ hội đồng hành cùng bà trên những hành trình phiêu lưu, từ cưỡi lạc đà qua Bắc Phi đến lái xe chó kéo gần Bắc Cực.

Động lực lớn nhất của tôi luôn là khơi gợi sự kết nối cảm xúc với những vùng đất hùng vĩ nhưng mong manh này, đồng thời khuyến khích tinh thần bảo vệ thiên nhiên. Khi bạn yêu một điều gì đó, bạn sẽ muốn bảo vệ nó!

Tôi muốn đưa mọi người đến gần hơn với vẻ đẹp kỳ vĩ và sự mong manh của băng cực. Tôi hy vọng những bức vẽ của mình khơi dậy sự tò mò, mời gọi người xem bước vào thế giới băng giá và khám phá từng đường nét tinh tế của nó.

Công việc của tôi tập trung vào việc truyền tải sự cấp bách của biến đổi khí hậu. Đa số mọi người không thể trực tiếp đến những nơi xa xôi và khắc nghiệt này, vì vậy những vấn đề môi trường ở đó có thể cảm thấy xa lạ, không liên quan đến cuộc sống của họ. Đó là lý do tôi chọn vẽ trên khổ lớn, để tái hiện sự choáng ngợp khi đứng trước một tảng băng trôi khổng lồ. Nếu bạn có thể yêu những nơi này như tôi đã yêu, có lẽ bạn cũng sẽ muốn bảo vệ và gìn giữ chúng.

Quỳnh Hoa

Theo UNESCO